Μαρία Γεωργιάδου
Ερευνήτρια Γ’, Εργαστήριο Σηματοδότησης και Μεταβολισμού των Καρκινικών Κυττάρων
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θνησιμότητας από καρκίνο παγκοσμίως. Αυτό αποδίδεται κυρίως στο γεγονός πως οι περισσότεροι καρκίνοι του πνεύμονα διαγιγνώσκονται στο στάδιο IV, όταν ο καρκίνος είναι ήδη μεταστατικός, με αποτέλεσμα η νόσος να μην είναι αντιμετωπίσιμη και τα ποσοστά επιβίωσης να είναι χαμηλά. Νέες καινοτόμες θεραπείες έχουν βελτιώσει το προσδόκιμο ζωής σε ορισμένους υποτύπους καρκίνου του πνεύμονα. Ωστόσο, το κλινικό όφελος εξακολουθεί να περιορίζεται σε μια μειοψηφία ασθενών, αντικατοπτρίζοντας την ανάγκη καλύτερης κατανόησης της υποκείμενης βιολογίας της νόσου. Η περιορισμένη θεραπευτική ανταπόκριση αποδίδεται και στην αντίσταση στα φάρμακα οδηγώντας σε υποτροπή.
Η ακαμψία είναι μια βιοφυσική ιδιότητα του εξωκυττάριου θεμέλιου χώρου που ρυθμίζει τις κυτταρικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένου του πολλαπλασιασμού, της εισβολής και της διαφοροποίησης των κυττάρων, ενώ μπορεί να επηρεάσει και την απόκριση των κυττάρων στις θεραπείες. Η ικανότητα των κυττάρων να αισθάνονται/αντιλαμβάνονται την ακαμψία των ιστών και να την μετατρέπουν σε ενδοκυτταρικά σήματα ονομάζεται μηχανομεταγωγή. Ενώ γνωρίζουμε πώς επηρεάζει η ακαμψία τη συμπεριφορά των φυσιολογικών κυττάρων, η επίδραση της ακαμψίας στα καρκινικά κύτταρα - και πιο συγκεκριμένα στα καρκινικά κύτταρα του πνεύμονα - παραμένει σε μεγάλο βαθμό ασαφής.
Στο εργαστήριο, χρησιμοποιούμε υδρογέλες με ρυθμιζόμενη ακαμψία για να μελετήσουμε την επίδραση της ακαμψίας του εξωκυττάριου θεμέλιου χώρου στην ανάπτυξη και την μετακίνηση των καρκινικών κυττάρων του πνεύμονα, καθώς και στην απόκρισή τους στη φαρμακευτική αγωγή και τις επιπτώσεις στον κυτταρικό τους μεταβολισμό.
Εικόνα 1. (A) Σχηματική αναπαράσταση της δημιουργίας υδρογελών με ρυθμιζόμενη ακαμψία (προσαρμογή από Barber, Georgiadou et al JSC 2020); (B) Αντιπροσωπευτικές εικόνες κυττάρων της κυτταρικής σειράς HCC827 πάνω σε μαλακό (αριστερά) ή σκληρό (δεξιά) υπόστρωμα. Έχει γίνει χρώση είδική για την ακτίνη (phalloidin, κόκκινο) και με αντίσωμα που αναγνωρίζει την ενεργή μορφή της ιντεγκρίνης β1 (12G10, πράσινο).
Ερευνητικοί στόχοι:
- Να κατανοήσουμε πώς η ακαμψία του εξωκυττάριου χώρου ρυθμίζει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του πνεύμονα, τη μεταναστευτική τους συμπεριφορά και την αντίστασή τους στα φάρμακα
- Να εντοπίσουμε νέες θεραπευτικές ευπάθειες σε καρκινικά κύτταρα του πνεύμονα που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με στοχευμένες θεραπείες